Vandaag wordt Yerseke bevrijd. Plaatselijke verzetslieden hebben de Canadese bevrijders gehaald, en hebben zo een beschieting van het vissersdorp voorkomen. Huib Zweemer is 5 jaar. In het PZC-boek De Slag om de Schelde herinnert hij zich, hoe hij deze ochtend wakker wordt van een ongewone drukte in huis: ,,In de kamer zaten Canadese militairen. Dat betekende dat Yerseke bevrijd was. Ze deelden appels uit, ook op straat. Iedereen was in feeststemming.’’
Diezelfde dag bereiken militairen van de vierde brigade het Kanaal door Zuid-Beveland. De bruggen over het kanaal zijn door de Duitsers opgeblazen. De zesde brigade probeert het kanaal over te steken bij Wemeldinge, maar wordt teruggeslagen. In de nacht van 27 op 28 oktober lukt het de Canadezen wel om bij de Vlakebruggen naar de overkant te roeien en een bruggenhoofd te vormen.
Vandaag wordt ook duidelijk, dat de poging van de Duitsers om Bevelandse mannen tussen 16 en 45 jaar te laten ‘evacueren’, mislukt. Een oproep daartoe was een dag eerder, 26 oktober, uitgegaan. Het is iedereen meteen duidelijk, dat de mannen elders in Nederland of in Duitsland tewerk gesteld zullen worden. Hoewel de oproep dreigend is – wie zich niet meldt wordt als terrorist beschouwd – duiken vrijwel alle mannen onder op het platteland. Voor Goes wordt over een aantal van 2000 mannen gesproken. Een Goesenaar schrijft in zijn dagboek: ,,De stad is geheel uitgestorven. Geen man (is) meer buiten’’ (Van der Ham, Zeeland 40-45, pag. 430). In Goes en Wemeldinge duiken de gemeentepolitie en de marechaussee ook onder.
Dreigend bombardement
Op Walcheren voelt iedereen dat de geallieerde aanval aanstaande is. Voor Vlissingen ziet het er slecht uit. De bevrijding van Walcheren is operatie Infatuate gedoopt. In dat plan wordt vastgelegd, dat voorafgaand aan een landing ,,een zwaar bombardement op de verdedigingswerken en op een klein deel van de stad en op het zeefront’’ zou worden uitgevoerd. Die aanval zou ’s nachts moeten plaatsvinden. Net voor het zover is wordt er in het geallieerde kamp bezwaar gemaakt tegen zo’n zwaar bombardement op de stad.
B.J.M.A. Abspoel geeft in zijn dagboek deze dag een schets van de situatie op het eiland: ,,Als wij zoo op een rustige, beetje mistige morgen ronddobberen op de oneindig schijnende watervlakte en de stilte slechts verbroken wordt door een pereboom die haar laatste vruchten in het water laat vallen, dan is het moeilijk voor te stellen dat er nog een bewoonde wereld is’’ (Van der Ham, Zeeland 40-45, pag. 455).
Groede geëvacueerd
Vandaag wordt in West-Zeeuws-Vlaanderen ook Groede bevrijd. Hoewel, de situatie in het dorp is verwarrend. Groede is een erkende vestiging van het Rode Kruis. Omdat de Canadezen het dorp innemen, laat de Duitse generaal Eberding weten, dat hij met ingang van vandaag 18.00 uur Groede niet meer als ‘open stad’ beschouwt: de Wehrmacht kan op militaire doelen in het dorp en de omgeving schieten. De Canadezen voeren alle – ook de Duitse – gewonden uit het dorp af naar Oost-Zeeuws-Vlaanderen. Ze komen daar terecht in het goed uitgeruste ziekenhuis van Sluiskil. Ook de in het dorp samengekomen vluchtelingen besluiten te vertrekken uit angst voor zware beschietingen. Uit een dagboek: ,,Alles werd zoveel mogelijk weer op mijn fiets geladen, er werd afscheid genomen (…) en daar ging het (…) op de geallieerde linie aan in de hoop er zonder ongelukken doorheen te komen. En wij waren niet alleen, want een lange stoet trok dezelfde kant uit, de weg naar Breskens’’ (citaat bij Van der Ham, Zeeland 40-45, pag. 414). Groede wordt officieel geëvacueerd, circa vijfduizend mensen worden eerst naar IJzendijke en vervolgens naar Oost-Zeeuws-Vlaanderen vervoerd.
Uit het dagboek van Pierre Kleijberg uit Vlissingen, 27 oktober 1944:
Naar Koudekerke geweest om het één of ander te ravitailleren. Door het water en langs de bijna verwoeste weg die ondergraven is geworden door de stroom van het telkens heen en weer vliedende water. Onderweg horen we de ontploffingen van granaten op de kust. Zwaar werd de kuststrook Zwanenburg–Zoutelande beschoten.
Gisteren werd het volgende aangeplakt: “AAN DE BEVOLKING VAN WALCHEREN Het is in het algemeen belang van de bevolking en de persoonlijke veiligheid, dat, wie niet verplicht is voor ambt of betrekking of arbeid hier te blijven, elders zo snel mogelijk een veilige woonplaats zoekt.”
Aanstaande vrijdag moet men dan om 3 uur aan boord zijn van één der aan de Loskade in Middelburg liggende schepen (‘Koningin Emma’ of ‘Zuiderzee’. Ook in Veere zal men omstreeks 5 uur aan boord kunnen komen. Er wordt ’s nachts naar Dordrecht gevaren.
‘Dus ik deed mijn handen achter mijn hoofd en hij nam me mee naar de kant van de weg’
Op 27 oktober 1944 werd Wemeldinge bevrijd. De Postbrug buiten het dorp was een strategisch belangrijk punt dus de geallieerden wilden het dorp graag in handen hebben. Op die dag brak er brand uit in een winkel in Wemeldinge. Karel van Berghem wist dat en wilde de eigenaren gaan waarschuwen….
[soundcloud url=”https://api.soundcloud.com/tracks/174525478″ params=”color=ff5500&auto_play=false&hide_related=false&show_comments=true&show_user=true&show_reposts=false” width=”100%” height=”166″ iframe=”true” /]