Een zucht van opluchting: na dagen strijd en beschietingen wordt op maandag 16 oktober Eede bevrijd. Daarmee lijkt een Canadese doorbraak in die hoek van Zeeuws-Vlaanderen een feit.
Na de succesvolle landing van de Canadezen bij Hoofdplaat en hun niet te stuiten opmars trekken de Duitsers hun conclusie: ze trekken zich terug achter hun vooraf uitgestippelde tweede verdedigingslijn, die van Sluis via Oostburg en Schoondijke naar de Westerschelde loopt. IJzendijke wordt verlaten, iets wat de Canadezen pas twee dagen later in de gaten hebben. De sluizen bij Nummer Een worden opengezet, om zo nog extra gebied in die regio onder water te zetten en de opmars van de Canadezen te bemoeilijken.
Vandaag maken de Canadezen eindelijk de weg vrij naar de Kreekrakdam. Dat doen ze door in een harde strijd de strategisch heel gunstig gelegen dorpen Woensdrecht en Hoogerheide op de Duitsers te veroveren. Voor de Duitsers op Beveland en Walcheren is daarmee de weg naar Brabant afgesloten. Ze moeten voortaan over zee worden bevoorraad.
Pas deze dag geeft opperbevelhebber prioriteit aan de slag om de Schelde. Dat houdt in dat het 1st British Corps en de 4th Canadian Armoured Division zich in de strijd om de Scheldetoegang naar Antwerpen mengen.
De haven van Vlissingen baart de Duitsers zorgen, die mag niet zomaar in geallieerde handen vallen. Begin oktober werden er al zware explosieven in de kademuren geplaatst. In de nacht van 15 op 16 oktober wordt het eerste schip in de monding van de haven tot zinken gebracht: een nog niet afgebouwd Hansaschip, dat in aanbouw is bij De Schelde. De volgende worden er nog achttien schepen tot zinken gebracht, waaronder drie veerboten van de PSD.
Uit het dagboek van G. de Vries-Balhuizen (Schoondijke), 16 oktober 1944:
De Canadeezen hebben ongetwijfeld hun vuurmonden verplaatst, want de granaten vliegen nu véél verder en spatten hier in de buurt niet meer uit elkaar. We zien op den dijk een paar auto’s rijden en gelooven dat er de ster opstaat, maar ’t is niet duidelijk te zien. ’t Blijft tot een uur of twee onzeker hoe het nu eigenlijk is, maar dan komt plots de heerlijke bevestiging. Wij hier in de Pieterspolder zijn bevrijd! Onze gastheer liep even buiten en daar ineens hooren we roepen: Kom eens even! En ja hoor, toen zagen we werkelijk twee Canadezen. “Wellcome here, liberators of our country!” is het eerste wat we zeggen.
Grof geschut in Eede
Eede ligt op de grens met België. Omdat het in de buurt lag van het zwaarbevochten Leopoldkanaal is bijna het hele dorp plat geschoten….
[soundcloud url=”https://api.soundcloud.com/tracks/171922771″ params=”color=ff5500&auto_play=false&hide_related=false&show_comments=true&show_user=true&show_reposts=false” width=”100%” height=”166″ iframe=”true” /]
